زهر عقرب دم سیاه بی‌رنگ و شفاف است که خاصیت قلیایی تا خنثی دارد و در واقع نوعی پروتئین است. سم از عناصری مانند کربن، ئیدروژن، ازت و گوگرد تشکیل شده‌است. سم شامل پروتئین‌های مختلفی از قبیل توکسین و آنزیم میشود. زهر اکثر کژدم‌های سمی باعث نابودی گلبول‌های قرمز خون میشود.
مشخصات مهم زهر عقرب شفاف
حدود ۱۸ ماه طول میکشد تا عقرب به سنی برسد که قابلیت سم گیری را داشته باشد. از هر ۱۵۰ هزار عدد عقرب به طور میانگین ۲۵ گرم سم خشک عقرب تولید میگردد، که قیمت هر گرم آن در بازارهای جهانی ۷۰ میلیون تومان میباشد.
بعبارتی از پرورش عقرب و سم گیری ۱۵۰ هزار عقرب میتوان ۱.۷ میلیارد تومان فروش داشت و ره کسب درآمدزایی از زهرعقرب است. زهر عقرب مایع داروی اثربخشی در زمینه پزشکی و درمان بیماری ها به شمار می رود. به همین دلیل تولید و فروش زهر عقرب به روش مناسبی برای تولید ثروت و کسب درآمد برای برخی افراد تبدیل شده است.
با توجه خواص سم عقربها هر گالن زهر عقرب ۳۹ میلیون دلار قیمت دارد و از این روی زهر عقرب در زمره گرانترین مایعات دنیا قرار می گیرد. روزگاری مردم تصور می کردند که تصویر یک موجود زیانکار از قدرتی جادویی برای دفع زیان آن موجود زنده (و دیگر زیانکاران) برخوردار است- و این، شاید علت ِ دو جانبه بودن نماد کژدم یا عقرب را توجیه کند. در تبت، تصویر کژدم یا عقرب را برای تعویذ دربرابر دیوان زیانکار، روی کاغذ می کشیدند و می بلعیدند.
در هنر تبتی، کژدم یا عقرب صفت ویژۀ پاداماسب هاوا، بنیانگذار لامایی در جنبۀ «خشمگین خود به عنوان نابودکنندۀ دیوان» بود. مصر یک کژدم- ویا عقرب الهه به نام سرکت داشت که از آغاز دورۀ سلسله ها مورد پرستش قرار داشت.
این الهه به شکل آدمی بود و تاجی از کژدم ویا عقرب بر سر داشت که دم آن بالا بود و گویی می خواست نیش بزند. این الهه از تخت فرعون و از یکی از کوزه های کانوپی، درطی مومیایی حفاظت می نمود و یکی از نگهبانان جهان فرودین (جهان مادی) بود. مصریان اعتقاد داشتند تعویذ کژدم ویا عقرب آنان را از نیش زهرآلود عقرب حفاظت میکند. در بین النهرین، کژدم ویا عقرب – خدایان، در آغاز، نسبتی با خورشید داشتند و نگهبانان «جایگاه برآمدن خورشید» بودند.
در نیمۀ اول هزارۀ سوم پیش از میلاد این کژدم ویا عقرب – خدایان را روی مهرهای استوانه ای شکل تصویر می‌کردند و بعدها در تندیسهای آشوری آن عقرب ها را به گونه ای نشان می دادند که بخشی از آن عقرب ها به صورت بدن انسان بود و نگهبانان پرستشگاه ها و خدایان مقیم در آن پرستشگاه ها به شمار می آمدند. آنجا که نگهبانان قصر سلطنتی بودند، شاخ های یک خدا، بالها، پاهای چنگالدار و دم کژدم ویا عقرب برایشان در نظر گرفته می شد
نکاتی در خصوص زهر عقرب تلخ
زهر عقرب تلخ برای درمان بیماری های اتوایمیون (بیماری هایی که ناشی از کارکرد نادرست سیستم ایمنی بدن است) نظیر ام اس، لوپوس، بیماری کورن، پسوروزیازیس و روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید)، کولیت زخم‌دار، بیماری التهاب روده بزرگ، سیروز صفراوی، دیابت نوع ۱ و ۲ و بعضی دیگر مورد توجه قرار گرفته است.
همچنین از زهر عقرب گاردیوم میتوان بر علیه انواع تومورهای بدخیم، سرطان بافت هم بند، تومورهای مغزی و نخاعی، سرطان پستان و همچنین در تشخیص سرطان های ریه، پوست، مری، گردن رحم و کولون استفاده نمود.
کاربرد دیگر آن در پزشکی در اختلالات انعقادی، پرفشاری خون، بیماری های عروقی مغزی و به عنوان آنتی بیوتیک بر علیه قارچ ها، باکتری ها، انگل ها و ویروس ها است. البته این باور، افسانهای بیش نیست؛ بلکه در چنین وضعی، عقرب حین تلاش برای فرار، مدام بی هدف نیش میزند و گاه قبل از این که بر اثر حرارت از پا درآید، نیش آن به خودش اصابت می کند.
در اخترشناسی، عقرب هشتمین علامت منطقه البروج و ماه میانی پاییز است. ماه عقرب که جشن قدیسان(اول نوامبر) در آن واقع شده، یادآور طبیعت، یادآور زمان فروریختن برگها، به صدا درآمدن ناقوس مرگ گیاهان، و بازگشت به مادۀ نخستین است تا خاک در تولدی دوباره، زندگی دیگری را مهیا کند. برج عقرب همزمان نماد مقاومت، جوش وخروش و مرگ و نیز نماد پویایی، سختی و نبرد است.
این منطقۀ آسمان در سلطۀ مریخ قرار دارد و از میان چهار عنصر، مبنای آن آب است؛ آبی عمیق و راکد که میان آب پاک چشمه (سرطان) و آبهای بازگشته از اقیانوس (حوت) واقع شده است و «رکود»و «خیس» معنی میدهد.
ویژگی های مهم زهر عقرب پرورشی
گونه های عقرب عموما شکاری و گوشت خوار هستند. درایران انواع عقرب در مناطق مختلف شمال و جنوب و قسمتهای مرکزی و اطراف کویر به ویژه در کاشان مشاهده میشود. صورت فلکی عقرب به نام این جانور است و مشهور است که اگر عقرب در حلقه ای از آتش محصور شود، پس از این که راه فرار را بر خود بسته دید، خودش را نیش میزند و هلاک می کند. جانوری از سلسلۀ بندپایان و از عقرب یا کژدم است که بنابه ردۀ عنکبوت ماننده یا آراکنید .بنابه بدن ِ بیضی کشیده و دم باریک و بلند از سایر عنکبوت مانندها (از قبیل شبیه انواع عقرب ، رتیل ها، عنکبوتها و کنه ها) متمایز میشود.
بدن عقرب از دو قسمت سرسینه و شکم هفت حلقه ای تشکیل شده و در جلو و طرفین قسمت سرسینه، به ترتیب یک جفت زائدۀ کوچک به نام کلیسر و یک جفت چنگال قوی و چهار جفت پای نسبتا بلند و بندبند دیده میشود.
دم عقرب از پنج حلقۀ ِ عقبی شکم تشکیل یافته و در انتها به مخرج و نیش ختم میشود. زهرعقرب به شکل قلاب از داخل به دو غدۀ ترشح زهر متصل میشود. عقرب به علت حالت حمله و دفاع دائمی که از طرز گرفتن چنگالها در جلو و دم خمیدۀ آن پیداست، همیشه موجب وحشت انسان بوده است.
عقرب که در اماکن مسکونی و اصطبل ها و در مناطق گرم و خشک به طور انفرادی زندگی میکند، روزها زیر سنگها و بوته ها یا در شکاف دیوار و تنۀ درختان مخفی میشود و شبها به شکار و فعالیت می پردازند.
مختصری درباره فرآیند تولید زهر عقرب
نقش مایه های هنری متنوعی که روی اشیای کشف شده ایجاد شده اند، اعتقادات قومی- مذهبی، باورها و آداب و رسوم اجتماعی و شرایط زیست محیطی و پارهای واقع نماییها را نشان می دهند. عقرب جانوری بسیار قدیمی است که در گذشته منشأ افسانه ها بودهاست عقرب با ویژگیهایی چون حقارت، موذیگری، حیله و نیرنگ، شرارت و درد؛ نماد قدرت، مرگ، جنگجویی و نگهبان بوده است. در نمادگزینی، بنابه پیوند گستردۀ انسان با حیوانات و گیاهان، برای هرکدام از حیوانات و گیاهان از روزگاران نخستین نقش ویژه ای قائل شده اند.
نوع این رابطه همواره به ِ تبع شیوۀ زندگی و بینش هر قوم تعیین می شده و انسانها در هر شرایطی، نمادهایی فراخور شیوۀ زیست خود برای انتقال پیام درونیشان برگزیده اند. انسان هنگامی‌که از خود و پیرامونش فراتر رفت، برای نیروهای طبیعی نیز نمادهایی قایل شد و برای هرکدام ویژگیهایی را در نظر گرفت
مزیت های قابل توجه زهر عقرب گاردیوم
توجه انسان برای دستیابی به موضوعی جهت آفرینندگی و خلق اثر، همواره به پیرامون و به محیط اطراف، باورها و نگرش های آیینی و تخیلات معطوف بوده و از این رو، به تعبیری شاید بتوان گفت هنر ایران، نوعی هنر جانورسان نیز است؛ چنانکه نمونه های آن از دوران پیش از تاریخ بر روی دیوار غارها گرفته تا به کارگیری آن به مثابۀ نماد آیینی و مذهبی یا تزیینی روی سفالینه ها دیده میشود.
توجه به این نقوش، از دوران انسان عصر شکار پدید آمد و بعدها در قالب حیوانات خاص اهلی و زیست ِ محیطی انسان در اقلیمهای متفاوت متجلی شد و به مثابۀ مظهری از خدایان یا در مقام یک نقش یا تصویر همواره اهمیت داشته و مورد توجه بوده است.
هر جامعۀ بشری با ادراک خود و با ویژگیهای بیانی خویش با این نقشها برخورد داشته و آنها را به ِ صورت ظاهر بیان داشته است. در پاسخ به این پرسش که نقوش چه جایگاهی در آثار ایران در دوران گذشته داشته اند، می توان گفت نقش مایه ها با توجه به تنوع و فراوانیش ان جایگاه ویژه ای در فرهنگ و هنر ایران داشته اند و در این میان، نقش مایۀ عقرب که کمتر به آن در پژوهشها توجه شده، برای پژوهش مورد توجه ما است.
هدف ما از این پژوهش مطالعه نقش مایه عقرب و بررسی جایگاه آن در آثار تمدن ِ های ایران پیش از تاریخ و یافتن تفاوتها و شباهت های میان این نقش مایه ها و عواملی است که در ایجاد این نقوش سهم داشته اند. ما در این تحقیق این فرضیه را مطرح میکنیم که نقش مایۀ عقرب، از اعتقادات، ِ باورها و شرایط محیطی ِ مناطق ِ خلق این آثار ناشی شده و تاثیر و تاثر تمدنهای مختلف ایران را نشان میدهد. این پژوهش می تواند با شناخت منشاء و جایگاه مهم نقش مایۀ عقرب، گامی در بازشناسی این نقش مایه باشد.
نکات کلیدی در انتخاب زهر عقرب مایع
علامت های زهر بچه عقرب با توجه به سن فرد عقرب زده، نوع عقرب، محل و ساعت گزش متفاوت است و واکنش ساده مانند خارش، قرمزی پوست، تورم و خون مردگی و یا علامت های شدید تر مانند تغییرات فشار خون، نارسایی تنفسی و از کارافتادگی کلیه را ایجاد می کند و در صورت تاخیر در درمان منجر به مرگ می شود پس باید خطر عقرب زدگی را جدی بگیریم. با توجه به آمار بالای گزش ناشی از عقرب تمام مرکزهای بهداشتی درمانی در استان با وجود تمام کمبود ها و مشکلات، دارای سرم ضد عقرب هستند و در مواقع ضروری و مراجعه بیمار جهت درمان از این سرم استفاده می شود و کمبودی در این زمینه وجود ندارد. انواع عقرب کژدم غیر حفاری است که اندازه آن تا ۶ سانتی متر نیز می‌رسد.تیره یا قهوه‌ای در سطح (Creast) رنگ بدن زرد با برجستگی‌ها پشتی میباشد و برای همین هم کژدم زرد خالدار نامیده میشود،در بعضی مناطق مانند خوزستان عوام آنرا کژدم توسن می‌نامند. این گونه براحتی درا ماکن مسکونی زندگی میکند و فراوان‌ترین گونه درسرتاسر کشوراست که درا ماکن ا نسانی بسر می‌برد در میان نمونه‌های مورد بررسی فرم‌های متفاوت ریختی نیز دیده شده است .با توجه به اینکه این گونه در زمره کژدم‌های مهم ایران از نظر فراوانی گزش طبقه بندی شده است ، نیاز به مطالعات دقیق‌تری در مورد پرورش عقرب دارد
• همیسکورپیوس لپتروس: خطرناکترین و مرگبارترین زهر عقرب دم سیاه ایران است که در خورستان به آن گادیم میگویند عقربی که زرد رنگ است و جثه کوچکی دارد. نرهای گادیم خطرناک‌ترند. آنها به خاطر دم بلندشان به راحتی می‌توانند سم خود را وارد بدن قربانی کنند. گونه گادیوم از عقرب‌هایی است که برای گزیدن تعلل نمی‌کند. همچنین گادیوم از وارد کردن بیشتر از حد سم خود در بدن قربانی، ابایی ندارد. این ویژگی دست و دلبازی برای تزریق سم در گادیوم ها آنها را به خطرناکترین عقربها در خوزستان و ایران تبدیل کرده است. • کمپسوبوتوس ماتهیزنی: گونه دیگری است که جثه بسیار کوچک و بدن باریک و کشیده‌ای دارد. این عقرب به رنگ زرد یا آجری است. ماتهیزنی هم از گونه‌ای است که باید آن را در خطه خوزستان سراغ گرفت، چیزی که اینگونه عقرب را به شهرت رسانده سهم مهلک آنهاست. سم ماتهیزنی ها به راحتی می‌تواند درصد باورنکردنی از گلبول‌های قرمز خون را تخریب کند. • آندرکتونوس کراسیکودا: در واقع همان زهر عقرب دوریه است. کراسیکودا جثه درشت‌تری نسبت به دو گونه قبلی دارد. رنگ آن سیاه یا قهوه‌ای تیره است. اینگونه نه تنها در خوزستان بلکه در تمامی نقاط ایران پراکندگی دارد. سم کراسیکودا نیز کشنده است. البته نه بیشتر از دو گونه دیگر. شاید این به خاطر رنگ سیاه و شکل و شمایل رعب انگیزش باشد که همه تصور می‌کنند مهلک‌ترین و مرگبارترین عقرب دنیاست.
عرضه کنندگان زهر عقرب دم سیاه
برای تولید زهر عقرب شفاف خالص تر، از روش تحریک الکتریکی غده سمی نیز استفاده می شود. برای اینکار عقرب زنده را با دو پنس مناسب از ناحیة سر و دم عقرب مهار و نیش عقرب را وارد ظرف شیشه ای کوچک می کنند، دو سر الکترود دستگاه الکتروشوک را برای لحظه ای در طرفین غده سمی عقرب قرار می دهند.
در اثر عمل انقباض عضالت وابسته، سم عقرب البته خالص داخل ظرف پاشیده می شود. ترشحات اولیه زهرعقرب، زلال و شفاف است ولی بتدریج کدر و چسبناک می شود. در این حالت قیمت زهر عقرب با مخاط مخلوط شده است. مقدار ولتاژ و فرکانس الزما برای تحریک الکتریکی بسته به نوع عقرب متفاوت است. معمولا ولتاژهای ۶ تا ۱۰ ولت قادر است سم عقرب البته خالص ان را به صورت شفاف بدست دهد. در ولتاژهای بالاتر، امکان ترشح مخاط افزایش می یابد.
زهر عقرب پرورشی حاصل از هریک از دو روش را می توان در حالت انجماد و خلأ خشک کرده و بصورت پودر درآورد. از دیسیکاتور نیز برای خشک کردن محلول زهرعقرب می توان استفاده کرد. در این حالت سم خشک عقرب شده بصورت کریستال درمی آید. عرضه زهر عقرب در این مجموعه امکان پذیر است.
دیدگاه شما با موفقیت ثبت شد.