پرورش عقرب یکی از جدیدترین مشاغلی است که در بسیاری از کشورها از جمله ایران باب شده و طبق اخبار حاصله از این شغل خطرناک، درآمدزایی از زهرعقرب بسیار بالایی هم نصیب کسانیکه پرورش عقرب میدهند هم کرده، چراکه زهر عقرب ادنتوبوتوس دوریه خاصیت دارویی دارد و در علم پزشکی و ساخت دارو بسیار ضروری و کاربردی است، اما این شغل نیز همانند دیگر مشاغل سختی های خاص خود را دارد و از آنجایی که سم عقرب ایرانی بسیار سخت بدست می آید سبب شده قیمت آن بالا برود و ارزشمند شود.
از خصوصیات زهر عقرب خالص چه می دانید؟
• عمر مفید عقرب ها به طور متوسط حدود ۱۰ سال است و از هشت ماهگی بالغ شده و امکان گرفتن عقرب ها وجود دارد. در کل قاره اروپا به دلیل شرایط خاص آب و هوایی، عقرب دیده نمی شود و امکان پرورش عقرب ایرانی در محیط آزمایشگاهی نیز بسیار سخت و در مواردی غیر ممکن است، اما در ایران شرایط برای پرورش عقرب خوب است.
• عقرب در مقایسه با مار، خساست بیشتری در استفاده از سم نشان می دهد و همین موضوع در کنار ترکیبات خاص سم آنها، سم این جانور را به ماده ای فوق العاده ارزشمند تبدیل کرده تا جائی که در سطح جهانی دارای رتبه اول در گرانترین مایع ها قرار گرفته و میتوان با سرچ کلمه در گوگل به این امر مهم پی برد.
• بر اساس تحقیقات و آزمایشات پزشکی متعدد، از این زهر عقرب شفاف می توان در درمان بیماری های مختلف همچون درمان سرطان ، ام اس، پیوند قلب، مبارزه با مالاریا و در مواردی تومورهای مغزی و همچنین در کشاورزی بجای کودهای شیمیائی نیز استفاده کرد.» برخی حتی از تاثیر آن در افزایش طول عمر گفته اند و در مواردی ادعا شده که گزش عقرب در افرادی که دچار عقرب گزیدگی شده اند.
• از ابتلا به بعضی انواع سرطان جلوگیری کرده وبه درمان سرطان یاری می رساند.
دیده شده که برخی محققان آزمایشگاهی که نیش عقرب را در مقاطعی از زندگی چشیده اند، با وجود سال ها تماس با مواد شیمیایی سرطان زا، تاکنون علائمی از بیماری نداشته اند. به طور کلی شانس افرادی که سابقه گزش عقرب داشته باشند برای ابتلا به انواع سرطان، حدود ۷۰درصد کاهش پیدا می کند و به درمان سرطان کمک میکند. در مورد خود عقرب ها نیز تنها یک بیماری کشنده وجود دارد
آشنایی مختصر با زهر عقرب شفاف
انواعزهر عقرب خالص ایران متعلق به سه خانواده ی عقرب بوتیده،عقرب اسکورپیونیده وعقرب همی اسکورپیونیده میباشند. پنج گونه از جنس عقرب مزوبوتوس به نامهای عقرب مزوبوتوس اپئوس،عقرب مزوبوتوس گیبوسوس،عقرب مزوبوتوس مارتنزی،عقرب مزوبوتوس تامولوس وعقرب مزوبوتوس واچون موجود است.
1. عقرب مزوبوتوس اپئوس یکی از فراوانترین گونه- های جنس عقرب مزوبوتوس میباشد که بین ۵ تا ۹ تحت گونه از آن در ایران ثبت شده است.
این کژدم یا عقرب از بیشتر نقاط ایران گزارش شده است و یکی از عوامل اصلی عقرب گزیدگی در کشور محسوب می شود.
2. عقرب مزوبوتوس اپئوس که در مناطق کویری و گرمسیری ایران ازجمله استان خوزستان به فراوانی یافت می شود، این عقرب در هر نقطه از این استان به جز بیابانهای ماسه ای وجود دارد.
3. اندازه، رنگ و تزیینات عقرب مزوبوتوس اپئوس بر حسب فرم محلی متفاوت است،ولی اندازه ی این عقرب حداکثر حدود ۶ سانتیمتر است. رنگ بدن این عقرب از زرد شفاف تا زرد کدر دیده می شود. رنگ یک دست با لکه های تیره روی مزوزوما ی این عقرب همراه است، که در صورت اخیر ممکن است گسترش یافته و انعکاسی سیاه رنگ در سطح پشتی به کژدم بدهد و یا به صورت مخطط دیده شود.
4. توالی DNA میتوکندریایی در تعیین روابط فیلوژنیک داده ی ارزشمندی به حساب می آید.اخیراً آنالیز مقایسه ای ژن ۱۶s ریبوزومال RNA میتوکندریایی این عقرب برای انجام فیلوژنی در سطح گونهای کژدم ها استفاده شده است. آنالیزهای مقایسه ای از توالیهای RNA ریبوزومال میتوکندریایی (۱۲s و ۱۶s )اکنون به طور روزمره در سیستم مولکولی به منظور مطالعات فیلوژنی در سطح گونه ای گروه های مختلف از پستانداران سم دار، مگس سرکه و خرچنگ های نعل اسبی استفاده شده است.
5. از میان ژن های کد کننده ی پروتئین در ژنوم میتوکندریایی حیوانات که بمنظورمطالعات فیلوژنیک درفرآیند تکامل از آنها استفاده می شود، ژن کد کننده ی سیتوکروم اکسیداز زیر واحد ۱ حفاظت شده ترین است. نتایج مطالعات اخیر که بر اساس توالی این ژن صورت گرفته است، به طور واضح عقرب مزوبوتوس اپئوس را در دو سویه ی منشعب نشان داده است .هر چند جمعیت عقرب مزوبوتوس اپئوس ایران از نظر مورفولوژیکی مشابه می باشند، اما وجود آن عقرب ها حاکی از تفاوت تکاملی سویه هااست. نتیجه ی این مطالعات بر روی عقرب ها به طور واضح نشان داد که این فرضیه که عقرب مزوبوتوس اپئوس یک گونه چند نوعی پیچیده و احتمالاً شامل بیش از یک گونه است، معتبر است
ویژگی های مهم زهر عقرب پرورشی
از تعداد ۱۵۵ عقرب جمع آوری شده از جزیره هنگام، تعداد ۱۳۴ عقرب از گونه بوتتوس جایاکاری و بقیه متعلق به گونه مزوبوتوس اپئوس بودند . عدم وجود تنوع در فون عقربهای این جزایر احتمالاً می تواند ناشی ازعوامل مختلف مانند انتقال بسیار محدود مصالح ساختمانی و یا نهال های گیاهی و غیره از مناطق عقرب خیز کشور به این مناطق و یا عدم سازگاری سایر گونه ها ی عقرب با شرایط بیو اکولوژی جزایر مذکور باشد .
عقرب ها می توانند به عنوان فسیل زنده در نظر گرفته شوند، چرا که در طول ۴۰۰ میلیون سال اخیر تغییرات ناچیزی کرده اند.بطور کلی راسته ی کژدم ویا عقرب ها شامل ۲۸ خانواده است که حدود نصف خانواده ی عقرب ها منقرض شده اند . گونه های عقرب های زنده ی فعلی شامل ۱۴ خانواده هستند که بیش از ۱۶۰۰ گونه عقرب را شامل می شوند و در بیش از ۲۰۰ جنس گروه بندی شده اند. خانواده ی زهر عقرب سیاه با ۷۳ جنس و ۵۲۹ گونه بزرگترین خانواده ی عقرب هاست که یکی از جنس های آن عقرب ها ،عقرب مزوبوتوس اپئوس است . تحت گونه های زیادی از عقرب مزوبوتوس اپئوس عمدتاً بر اساس رنگ یا آرایش سطحی ان عقرب ها شناسایی شده اند
نکات مهم در انتخاب زهر عقرب مایع
فراکشن های سمی زهر عقرب مایع را می توان با استفاده از روشهای الکتروفورز، کروماتوگرافی و همچنین فیلتراسیون روی ژل سفادکس اززهر عقرب جدا کرد. وسیع ترین تکنیک مورد استفاده برای خالص سازی توکسینهای زهر عقرب شامل استخراج محلول سم خام عقرب در طی انحلال در آب و سانتریفوژ کردن و به دنبال آن کروماتوگرافی ستونی است. توکسینها پلی پپتیدهای بازی هستند بنابراین یک رزین تعویض کننده کاتوینی مانند کربوکسی متیل سلولز برای مرحلة دوم خالص¬ یک مرحله سازی مناسب و کافی به نظر می رسد ولی معموال سوم کروماتوگرافی برای اینکه توکسین ها در شکل هموژن بدست آیند، لازم می شود.
اگر دمای محیط نگهداری را به زیر منفی ۱۹۶ درجه سانتی گراد برسانیم، امکان نگهداری سم در بازه زمانی پنج تا شش سال وجود خواهد داشت، البته امکان تبدیل حالت مایع سم عقرب به فاز جامد نیز وجود دارد، اما از نظر مجموع هزینه های فرآوری و نگهداری، حالت مایع و جامد سم عقرب از لحاظ اقتصادی تفاوت چندانی ندارند که از لحاظ ارزش دارویی و آزمایشگاهی، حالت مایع سم عقرب ارزش کمتری نسبت به سم خشک دارد. کژدم از گونه های هم نوع خواری محسوب می شود و معمولا سالی یک بار بین ۶ تا ۹۰ لارو به دنیا می آورند و برای دو هفته نوزاد عقرب را روی کمرشان نگه می دارند.
رنگ لاروها (نوزادعقرب) در ابتدا شیری رنگ بوده و به تدریج و طی چند مرحله به سمت رنگ مادر می رود. وی می گوید: در شرایط طبیعی امکان دارد به دلیل گرسنگی تا نیمی ازتعداد نوزادعقرب توسط مادرخورده شود. راههای جلوگیری از همنوع خواری در عقربها را در کتاب آموزشی بیشتر توضیح داده ام که علاقه مندان میتوانند آنرا تهیه کنند.
تا پیش از این، موارد محدود و معدودی از زاد و ولد عقرب ها در محیط آزمایشگاهی به ثبت رسیده بود، اما اکنون در تلاشیم علاوه بر دستیابی به این تکنولوژی، تعداد لاروها(نوزادعقرب) در هر سری زایمان عقرب و افزایش نرخ تبدیل آن ها به عقرب های بالغ را افزایش دهیم.
دانستنی ها در مورد زهر عقرب سیاه
برای پرورش عقرب از حشرات همچون جیرجیرک وسوسک استفاده میکنند. این عقرب زمین را حفر نمیکند و فضای باز را ترجیح میدهد و اغلب در شکاف تخته سنگها و … مخفی میشود. چنگالهای آنها بلند و باریک است و برای کشتن طعمه از نیش خود استفاده میکنند. زهر این گونه از نظر طبقه بندی زهر بچه عقرب در رده ضعیف قرار میگیرد. محل گزش عقرب گزیدگی معمولا با تورم، سوزش و درد شدید همراه است. همچنین بی حسی و خارش نیز در بعضی از موارد گزارش شده است.
همچون سایر عقربها زهر این گونه دارای پروتئین نئوروتوکسیک است. همچنین چندین نمونه خاص پروتئین در زهر عقرب پرورشی شناسایی شده است که مصارف پزشکی زیادی دارد. این گونه در مناطق خشک و نیمه خشک همراه با پوشش گیاهی ضعیف و یا خیلی ضعیف زندگی میکند. پراکندگی جهانی شامل ترکیه، ارمنستان، آذربایجان، گرجستان، جنوب روسیه، شمال سوریه، شرق عراق، ایران، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، ازبکستان، جنوب مغولستان و شمال چین گزارش شده است.
پراکندگی دراستان های خوزستان (شوش، ماهشهر و آبادان)،هرمزگان (بندرعباس)،گلستان (گرگان)،تهران (ورامین و کوههای برغان)، کردستان (سقز، مریوان و بانه)،کرمانشاه (سرپل ذهاب، قصرشیرین و پاوه)،ایلام (دهلران، ایوان و مهران)، آذربایجان غربی (چالدران ،پیرانشهر، سردشت، سلماس، ماکو، خوی، اشنویه و ارومیه)و خراسان (قوچان، درگز، سرخس، نهبندان، بیرجند، قائن، خواف، تایباد و تربت جام) و روغن عقرب را هم میتوان تهیه کرد و درآمد زایی از زهر عقرب را داشت
عوامل موثر بر قیمت زهر عقرب
در سال های اخیر نیز از زهر عقرب زرد که از گونه های خاص عقربهائی که زیستگاه اصلی آنها مناطق مرزی سوریه و عراق و تا حدودی غرب ایران است، به صورت موفقیت آمیزی در معالجه انواع تومورها استفاده شده است و حتی جهت تولید زهر عقرب گاردیوم نیز میتوان از آن استفاده نمود.
با وجود همه این موفقیت ها، تولید بسیار کم و قیمت بالای سم عقرب مانع از عرضه گسترده دارویی آن شده است در حال حاضر ایران به عنوان بزرگترین تولید کننده انواع زهر عقرب می باشد که توانسته از گونه های مختلف عقرب انواع زهر را با کیفیت مطلوب تولید و نیز با قیمت مناسب روانه بازارهای جهانی نماید که به دلیل شرایط منطقه ای و اقلیمی مساعد در پرورش و تولید انواع عقرب از رونق تولیدی گسترده ای برخوردار می باشد که امروزه گرفتن زهر عقرب به عنوان یک شغل اساسی برای افراد بیکار محسوب شده و توانسته درآمد زایی خوبی برای آن ها داشته باشد.
باید خاطر نشان کرد که زهر عقرب پرورشی، در ایران با توجه به نحوه پرورش، شرایط نگهداری در دما، نور، محیط، مکان، نوع تغذیه و دیگر موارد متفاوت است که بسته به نوع رنگ عقرب و اندازه آن می توان آن را انتخاب و خریداری کرد. همچنین پرورش عقرب باید در جعبه های شیشه ای و ظرف های پلاستیکی دارای درب های محکم صورت گیرد زیرا عقرب ها به سرعت تکثیر می شوند و نیز باید شرایط نگهداری دقیق و صحیح برای آن ها فراهم شود تا بتوان از آن ها در زمینه های مختلف مورد استفاده قرار داد
صادر کنندگان زهر عقرب ادنتوبوتوس دوریه
لازم به یاد آوری ست زهر عقرب، ماده ای ضد درد است که می تواند به عنوان مسکن قوی بر روی انواع بیماری ها به دلیل وجود پروتئین بالا و نیز ارزش بالایی که دارد از محبوبیت خاصی بین افراد جامعه برخوردار است که به فراوانی از این ماده با ارزش خرید و صادرات زهر عقرب می شود زیرا در سلامت بدن افراد بسیار حائز اهمیت می باشد عقرب ها دارای رنگ های متفاوتی هستند که از جمله آن ها می توان به عقرب دم سیاه اشاره کرد که دارای زهری قوی و از خواص و کاربرد بالایی برخوردار می باشد که به درمان انواع بیماری ها کمک فراوانی می نماید
اما در عمل کار راحتی نیست البته درآمدزایی ازخرید زهر عقرب را میتوان به آسانسور ترقی و رفاه مالی تشبیه کرد و این مشوقی برای ادامه راهی است که مصمم آغاز کرده ایم. ایده پرورش عقرب را با اسپانسرهای مالی خود مطرح کردم، اما باتوجه به اینکه تا قبل از آن، شخص یا مجموعه ای به صورت جدی وارددرآمدزایی باعقرب نشده بود. اخذ مجوز از محیط زیست و دیگر ارگان های مربوطه ما را با مشکلات جدی مواجه کرد البته مانعی نمی توانست ما را از اهداف خود دور کند. قیمت زهر عقرب در این مجموعه بسیار مناسب است.
حدود دو سال طول کشید تا موفق به اخذ مجوز از محیط زیست شدم، در این میان مهم ترین چالش، پرورش عقرب و تکثیر گونه های خاصی از نوع عقرب در محیط آزمایشگاهی بود که به این منظور تعداد محدودی عقرب را با مجوز محیط زیست شکار کرده و با انجام کارهای تحقیقاتی و پژوهشی گسترده، به تکنولوژی زاد و ولد عقرب در محیط آزمایشگاهی دست پیدا کردیم. فروش زهر عقرب از طریق این مجموعه امکان پذیر است.
دیدگاه شما با موفقیت ثبت شد.